Fondue: 10 verrassende weetjes over het Zwitserse gezelligheidsritueel

Fondue is hét excuus om samen rond de tafel te zitten, vorken in de aanslag en lachen om wie z’n broodje verliest. Het is gezelligheid, traditie en een beetje chaos tegelijk. Hier zijn 10 fonduefeitjes waarmee jij - als je deze op tafel gooit - de held van elke kaasfondueavond wordt.

Waar het allemaal begon

1. Wat betekent het woord fondue?
Heel simpel: het komt van het Franse fondre, wat ‘smelten’ betekent. Precies wat er in die pan gebeurt.

2. Wat is het oudste bekende recept voor kaasfondue?
In 1699 verscheen er in Zürich een kookboek met een recept met de naam Käss mit Wein zu kochen. Oftewel: kaas koken met wijn. Klinkt nu nog steeds als een top idee, toch?

3. Hoe zag fondue er vroeger uit?
Niet wat je denkt: in de 18e eeuw was fondue vaak een mix van eieren en kaas. Een soort kaasomelet deluxe, laten we zeggen. De pure kaaspot kwam pas later.

4. Wie maakte fondue beroemd?
De Zwitserse Kaasunie. In de jaren dertig riepen ze: “Fondue isch guet und git e gueti Luune”. Vrij vertaald: van fondue word je blij. En zo begon de wereldwijde fondue-hype.

Tradities en tafelgeheimen

5. Wat is ‘la religieuse’?
Dat knapperige laagje op de bodem van de pan. De naam klinkt plechtig of als een heilig ritueel, maar iedereen weet: dit is stiekem het lekkerste stukje van de kaasfondue.

6. Wat gebeurt er als je brood in de fonduepan valt?
Volgens de ongeschreven fondue-wet staat daar een ‘straf’ tegenover. Dan betaal je een rondje, zing je een lied of moet je een dansje doen. De regels verschillen, maar gênant wordt het altijd. Lees hier meer over The Bread Drop Rule.

7. Waarom roer je kaasfondue in een 8-vorm?
Niet voor de sier: zo blijft de kaas glad en brandt hij niet aan. Een mini-workout voor je pols.

Praktische kennis voor de thuisfondue

8. Waarom moet je kaas voor fondue zelf raspen?
Zakjes geraspte kaas bevatten vaak antiklontermiddelen. Die verpesten je fondue. Zelf raspen = veel romiger (en een excuus om een mooi stuk kaas te kopen). Of koop een kant-en-klare fondue zoals die van Emmi, helemaal makkelijk!

Records die de pot doen overkoken

9. Wat is de grootste kaasfondue ooit gemaakt?
In 2025 maakten ze in Frankrijk (Le Fort des Rousses) een fondue van ruim 2.177 kilo Comté. Voor dit record gebruikten ze 40 wielen Comté. Genoeg kaas om een heel dorp mee te voeren.

10. Wat is de grootste fondueset ter wereld?
Een fonduepot van 2,6 meter doorsnee en fonduevorken van 2,61 meter lang. Een fondueset zo groot als een kleine jacuzzi.

Nog even alles op een rijtje

• Fondue betekent gewoon ‘smelten’ – en dat is precies wat er gebeurt.
• Het oudste recept komt uit 1699: kaas met wijn.
• Vroeger zat er ei doorheen, tot de Zwitserse Kaasunie er een feestje van maakte.
• Tafelsecretjes: la religieuse, straf bij broodverlies en roeren in een 8-vorm.
• Zelf raspen = romiger kaasgenot.
• En ja, er bestaan fondue-records: van duizenden kilo’s kaas tot een pan waar je een woonkamer mee zou vullen.

Of je nu komt voor de geschiedenis, de spelregels of gewoon voor die smeuïge kaas: fondue is altijd een goed idee. Dus zet de pan op tafel, prik je vork erin en maak er een avond van. Extra tip: bij BOSKA vind je fonduesets in alle soorten en maten – ideaal voor een gezellige avond. En geen zin om zelf te mengen? De kant-en-klare kaasfondue van Emmi is een perfecte shortcut.

Ontdek heerlijke fondue recepten